حذف صفر از واحد پول ایران
چرا باید صفر از واحد پولی حذف شود؟
آیا برای حذف صفر از واحد پولی تجربه کشورهای دیگری هم وجود دارد یا وجود داشته ؟
دلایل حذف صفر از واحد پولی چه میتواند باشد؟
برای کنترل قیمتها از چه شیوههایی میشود استفاده کرد؟
بنده نه کارشناس اقتصاد هستم و نه کارشناس پول، به نظرم آمد که اعداد خیلی بزرگشده یعنی تعداد صفرها زیاد است یا تورم خیلی بالا است و یا به هر دلیل دیگر تصمیم گرفتم که کمی در مورد حذف صفر از واحد پولی تحقیق این فقط یک تئوری است و فقط یک پیشفرض است و درنهایت فقط تحلیل و تئوری خودم است و میتواند صد در صد اشتباه باشد.
بهعنوانمثال اگر در حال حاضر قیمت یک خودکار ۲۰هزار تومان باشد یعنی معادل ۲۰۰ هزار ریال است. به عبارتی با یکمیلیون ریال میتوان ۵ عدد خودکار خرید. حالا بیاییم یکمیلیون ریال را یک تومان صدا کنیم. یعنی شش صفر را از واحد پول برداریم و بجای یکمیلیون ریال یک تومان بیان کنیم. به نظر میرسد که کار ساده است. یعنی با یک تومان میتوان ۵ خودکار خرید که نیاز داریم یک واحد پول خرد هم داشته باشیم که بتوانیم یک خودکار را هم به نرخ یک، پنجم یک تومان خرید کنیم. این کار بسیار حساس و مهم است که باید پشت سر آن یک سیاستگذاری دقیق و کنترلشده باشد.
البته ما درگذشته دور واحدهای پولی مختلفی را تجربه کردهایم.
یک واحد پولی جالب داشتیم به نام پشیز که مربوط به دوران ساسانیان است.
از دریک در دوران هخامنشی شروع شد و تا به امروز که به ریال رسیدیم ایران تجربیات مختلفی را در حوزه واحد پول گذراند. یکی از واحدهای پولی که خیلی کاربرد داشت واحد پولی دینار است که از روم شرقی به نام دینار ریوس گرفته شد و تغییرات زیادی را به خود دید. چند واحد پولی که بهمرورزمان با حضور دینار پدید آمد.
واحد پول |
تعداد آن |
معادل واحد جدید به نام |
دینار |
هر پنجاه دینار |
یک شاهی |
دینار |
هر یکصد دینار |
یک صنار یا یک محمودی |
دینار |
هر پانصد دینار |
ده شاهی |
دینار |
هر ده هزار دینار |
یک تومان |
برخی از کشورها که تعدادی صفر از واحد پولی آنها حذف شد.
۱ – ایسلند کمترین صفر را از واحد پولی خودش حذف کرد، ایسلند دو صفر در سال ۱۹۸۱ از واحد پول خود حذف کرده است.
۲ – کشور مکزیک سه صفر از واحد پولی خود در یک مرحله در سال ۱۹۹۳ حذف کرده است.
۳ – روسیه در بین سالهای ۱۹۴۷ تا ۱۹۹۸ طی سه مرحله سه صفر از واحد پولی خود حذف کرده است.
۴ – لهستان در سال ۱۹۹۵ با حذف چهار صفر از واحد پولی خود در یک مرحله اقدام کرده است.
۵ – اوکراین در سال ۱۹۹۶ با حذف پنج صفر از واحد پولی خود در یک مرحله اقدام کرده است.
۶ – پرو در بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ طی دو مرحله شش صفر از واحد پولی خود حذف کرد.
۷ – ترکیه در سال ۲۰۰۵ در یک مرحله شش صفر از واحد پولی خود حذف کرد.
۸ – بولیوی در بین سالهای ۱۹۶۳ تا ۱۹۸۷ با حذف سیزده صفر طی چهار مرحله اقدام کرد.
۹ – آلمان در بین سالهای ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۳ با حذف دوازده صفر از واحد پولی خود اقدام کرد.
۱۰ – آرژانتین در بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۲ با حذف سیزده صفر از واحد پول طی چهار مرحله اقدام کرد.
۱۱ – برزیل در بین سالهای ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۴ با حذف هجده صفر از واحد پولی خود طی شش مرحله اقدام کرد.
۱۲ – زیمبابوه در بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸ با حذف سی صفر از واحد پولی خود طی چهار مرحله اقدام کرد.
نکته: حذف صفر از واحد پولی نیاز به یک برنامهریزی منظم و درست دارد که باید هوشمندانه و مدیریتشده انجام گیرد.
این تحلیل فقط یک برداشت شخصی است.